توکایف تأکید نمود که اقدامات اساسی برای کمک به ایجاد یک محیط زبانی کامل مورد نیاز است. این نه تنها به سیاست دولت، بلکه به مشارکت فعال تجارت و جامعه نیز مربوط می‌شود.نظر رئیس جمهور قزاقستان توسط کارشناسان، معلمان و محققان قزاقی پشتیبانی و حمایت می‌شود.

کارشناسان قزاقی در گفتگو با خبرنگار BaigeNews.kz، در مورد چگونگی پیشرفت زبان قزاقستانی و چالش های آن صحبت کردند.

نویسنده کتاب خودآموز "موقعیت زبان قزاقی" و بنیانگذار باشگاه زبان قزاقستانی "معامله" کانات تاسیبکوف توجه را به این واقعیت جلب می‌کند که با وجود جایگاه زبان قزاقی به عنوان زبان دولتی، جایگاه واقعی آن در بخشهای مختلف زندگی هنوز به دست نیامده است و این امر شکاف بین وضعیت رسمی زبان و استفاده واقعی آن را برجسته می‌کند.

دستان الدسف محقق زبان شناس همچنین خاطرنشان می‌کند که در بسیاری از زمینه‌های زندگی روزمره قزاق ها، از جمله مسائل حقوقی و مالی، آنها عمدتاً از زبان رسمی، یعنی روسی استفاده می کنند.

چه اشکالی در توسعه سیاست زبان وجود دارد

مدت زیادی است که در مورد توسعه زبان قزاقی صحبت می‌کنیم. برنامه های دولتی اجرایی می شود اما با این حال، مشکلات همچنان باقی است. این سوال پیش می آید که توسعه سیاست زبان در قزاقستان چه اشکالی دارد؟به گفته دستان الدسوف، یکی از مشکلات اصلی، ضعف قانون فعلی زبان است. فقدان الزامات و استانداردهای روشن برای مهارت در زبان قزاقی منجر به استفاده نادر از آن، از جمله در میان کارکنان دولتی می‌شود.

همانطور که این محقق خاطرنشان می‌کند، جامعه به قانون زبان توجه می‌کند، اما آنچه مهمتر است نحوه برخورد مقامات دولتی با این مشکل است. اراده سیاسی نقش مهمی در ترویج زبان دولتی دارد.این محقق زبان شناس همچنین خاطرنشان می کند که به عنوان یک اصل، قوانین در کشور به زبان روسی تدوین می‌شود. در سال های استقلال تنها دو لایحه از سوی نمایندگان به زبان دولتی مطرح شد.

او می افزاید که به اصطلاح خط سیریلیک زبانی در قزاقستان پدیدار شده است. این یک زبان جدید قزاق-روسی است که از نظر واژگان، سبک و دستور زبان آمیخته است و اکثریت مردم به آن صحبت می کنند.

الدسوف معتقد است که سطح سواد در زبان قزاقی رو به کاهش است و مشکل این است که بسیاری به آن عادت کرده اند و به نوعی سازگار شده اند.

افزون بر این، وضعیت زبان در حال حاضر به دلیل یک عامل شناخته شده پیچیده است: استفاده از زبان قزاقی به عنوان یک زبان مترجم، به ویژه در حوزه رسمی. در نتیجه، زبان دولتی، از طریق متون متعدد ترجمه شفاهی و نوشتاری، سبک، واژگان، ترتیب جمله‌سازی اصل را اتخاذ می‌کند و از ردیابی (ترجمه تحت الفظی - یادداشت نویسنده) استفاده می‌کند.

"اکثر متون تبلیغاتی ابتدا به زبان روسی نوشته می‌شوند، سپس به قزاقی ترجمه می‌شوند. این سیاست زبانی بلندمدت - ابتدا متن را به زبان روسی آماده می‌کنیم، سپس آن را به زبان قزاقستانی ترجمه می‌کنیم - بر توسعه زبان قزاقستانی تأثیر منفی می‌گذارد وکاستی‌های "ترجمه" را تداوم می‌بخشد.

کانات تاسیبکوف نیز با این مشکل دست و پنجه نرم می کند. او می گوید که بارها به مسئولان مربوطه نامه نوشته و از آنها خواسته تا اشتباهات تابلوها و تبلیغات را اصلاح کنند، اما کمتر به سخن او گوش می دهند.

هر روز، در حال قدم زدن در امتداد میدان جدید آلماتی، کتیبه های بزرگی را می‌بینم: مثلاً نوشته‌های روی درهای همه مؤسسات: «روش صحیح نوشتن این است که «همه تبلیغات در فضای باز» به اشتباه ترجمه شده است.

نویسنده مطمئن است که این اساس سیاست قزاقستان است - ترویج آهسته زبان قزاقی، بدون نقض حقوق کسی، بدون تحمیل یا اجبار. با این حال، این کارشناس ناامید نیست و معتقد است دیر یا زود زبان قزاقی جای آن را خواهد گرفت.

ما از همان ابتدای تشکیل دولت خود، مسیری را برای توسعه زبان قزاقی، معرفی و گسترش دامنه آن تعیین کرده‌ایم، اما بدون هیچ گونه تجاوزی به گروه های جمعیتی که به این زبان صحبت نمی کنند، بدون اجبار به زبان قزاقی، عاقلانه، آهسته و مهربانانه، این سیاست هنوز به ثمر ننشسته است.

افزون بر این، به گفته تاسیبکوف، ترویج زبان قزاقی توسط فرآیندهای جمعیتی تضمین می‌شود: در خانواده‌های قزاق زبان، نرخ تولد بسیار بیشتر از خانواده های روس زبان است. این یک عامل کمک کننده به افزایش جمعیت آینده زبان مادری است. ذکر این نکته که 80 درصد کودکان در مدارس قزاقی تحصیل می‌کنند نشان می‌دهد که نسل جدید تمایل بسیار بیشتری به استفاده از زبان قزاقی خواهد داشت که زمینه را برای گسترش بیشتر آن فراهم می کند.

این نویسنده خاطرنشان کرد: در اینجا این اعتقاد راسخ وجود دارد که سیاست دولت تغییر نخواهد کرد، که البته مردم می‌خواهند این امر سریع‌تر اتفاق بیفتد.

زبان روستا

زبان شناسان شکایت دارند که تا به حال، قزاق های شهرنشین به طور کامل با زبان مادری خود ارتباط برقرار نمی کنند و زبان قزاقی همچنان زبان روستا و بخش کشاورزی باقی مانده است.کانات تاسیبکوف معتقد است که باید توجه زیادی به توسعه زبان شهری شود. شهروندان باید قزاقی هم صحبت کنند. برای این کار لازم است فرهنگ شهری به زبان قزاقی شکل گیرد. در حال حاضر پیشرفت هایی در این زمینه وجود دارد.تاسیبکوف بر نقش قشر هوشمند متمرکز است که به طور فعال از زبان قزاقی استفاده می‌کنند و به توسعه زبان و فرهنگ قزاق علاقه مند هستند.من خودم بیش از یک بار به سخنرانی ها رفته ام امروزه بسیاری از افراد باهوش و تحصیلکرده در حال ترویج زبان قزاقی هستند.

علاقه مندان زیادی در کشور وجود دارند که بدون حمایت دولتی کار آموزشی را انجام می‌دهند. به عنوان مثال، کانات تاسیبکوف خود نویسنده یک کتابچه راهنمای خودآموز منحصر به فرد "موقعیت زبان قزاقی" با روش خود برای یادگیری زبان دولتی و همچنین بنیانگذار باشگاه "معامله" است که در آن یادگیری زبان قزاقی رایگان است.

ترویج زبان قزاقی از مهدکودکها توسط خوانندگان مشهور

به گفته تاسیبکوف، برای ترویج مؤثرتر زبان قزاقی، لازم است موسسات پیش دبستانی به زبان قزاقی باشند این یک گام حیاتی در ایجاد یک محیط زبانی است. کودکانی که در مهدکودک قزاقی شرکت می‌کنند، زبان را به راحتی فرا می‌گیرند.مهدکودک‌ها باید مدت‌ها پیش به زبان قزاقی تدریس می‌کردند. این یک راه حل کاملاً ساده است زیرا یک فرد در کودکی همه چیز را مانند یک اسفنج جذب می کند.به گفته نویسنده و برای اینکه جوانان به قزاقی صحبت کنند، لازم است که این زبان شیک و جذاب شود، تا توسط شخصیت های مشهور و محترم ترویج داده شود.

ضعف اصطلاحات ملی

دستان الدسف به نوبه خود معتقد است که توسعه اصطلاحات ملی ضروری است.

الدسف گفت: «پیش از این، یک کمیسیون اصطلاحات در قزاقستان وجود داشت که می توانست این مشکلات را حل کند، اما اکنون این کمیسیون به درستی کار نمی کند.

در عمل، مشکل اصطلاحات ملی به این واقعیت منجر می شود که، به عنوان مثال، در آکادمی هوانوردی غیرنظامی، علیرغم وجود دپارتمان های زبان قزاقستانی، سخنرانی ها به زبان روسی ارائه می‌شود. خلبانان و تکنسینهای آینده از اصطلاحاتی به زبان روسی استفاده می‌کنند که از آموزش کامل به زبان مادری آنها جلوگیری می‌کند. این وضعیت برای سایر دانشگاه های فنی نیز رایج است.

وضعیت اصطلاحات پزشکی نیز مبهم است. اگرچه برخی از اصطلاحات ترجمه شده‌اند، اما بسیاری از آنها بد ترجمه شده اند و باعث سردرگمی در ادراک می شود.

برای توسعه موثر اصطلاحات ملی، الدوسوف  پیشنهاد ایجاد سازمان های جدید، مانند موسسه اصطلاحات یا موسسه زبان شناسی اجتماعی را ارائه می دهد. این مؤسسات می‌توانند دیدگاه‌های شوروی در مورد وام‌گیری را بازنگری کنند و به جای ترجمه از روسی، راه‌حل‌های اصطلاحی اصلی قزاقستانی را توسعه دهند.

نقش رئیس جمهور در توسعه زبان

نقش رئیس دولت در توسعه زبان قزاقستانی را نمی توان نادیده گرفت. حمایت از زبان قزاقستانی به عنوان زبان دولتی یکی از اولویت های سیاست اوست. قاسم ژومارت توکایف در کار خود بر لزوم ترویج زبان قزاقی در حوزه‌های مختلف زندگی عمومی تمرکز می‌کند.

محقق زبان شناس دستان الدوسوف یادآوری می‌کند که رئیس جمهور معرفی یک نسخه نادرست از الفبای لاتین با لهجه را به حالت تعلیق درآورد. رئیس دولت این موضع را اتخاذ می‌کند که با در نظر گرفتن تجربه کشورهای آسیای مرکزی و همچنین جنبه مالی موضوع، باید بدون شتاب مصنوعی به الفبای لاتین روی آورد. رئیس جمهور همچنین درباره میراث فرهنگی به خط سیریلیک صحبت کرد.رئیس جمهور قزاقستان گفت: "سه نمونه پیشنهادی الفبای لاتین ناقص بود، ما به یک رویکرد علمی برای این مشکل نیاز نداریم به سادگی الفبای سیریلیک را به الفبای لاتین منتقل می کنیم، ما به اصلاح زبان قزاقی نیاز داریم.

منبع:  https://baigenews.kz/gorod-tozhe-dolzhen-zagovorit-na-kazahskom-eksperty-predlozhili-idei-dlya-razvitiya-gosudarstvennogo-yazyka_182233/